AI in Education

บทที่ 1 นวัตกรรมและสื่อสมัยใหม่สำหรับการเรียนการสอน 

 

วิวัฒนาการของการศึกษา

 

การจัดการศึกษาสามารถแบ่งตามพัฒนาการของเทคโนโลยีได้เป็น 4 ยุค ดังนี้:

 

1. Education 1.0

– เป็นการศึกษายุคแรกเริ่มที่เน้นครูผู้สอนเป็นผู้ดำเนินการหลัก

– ผู้เรียนเป็น Passive learner รับความรู้และเรียนรู้แบบท่องจำ

– ยังคงใช้อยู่ในปัจจุบันในบางบริบท

 

2. Education 2.0

– เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (Student-centered)

– ครูผู้สอนเป็นผู้สนับสนุนให้ผู้เรียนค้นคว้าหาความรู้ด้วยตนเอง

– เป็นยุคที่เทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตเริ่มเข้ามามีบทบาท

– อินเทอร์เน็ตเป็นสื่อกลางในการเรียนรู้

 

3. Education 3.0

– เน้นการสร้างองค์ความรู้ใหม่และสิ่งประดิษฐ์

– เกิดสังคมแห่งการเรียนรู้

– ใช้กระบวนการทำงานร่วมกันมากขึ้น

– E-learning มีบทบาทสูง

– ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้และประยุกต์ใช้ความรู้

 

4. Education 4.0

– เน้นเทคโนโลยีสมัยใหม่เพื่อรองรับการศึกษาในอนาคต

– ผู้สอนเป็นผู้กระตุ้นทักษะการคิดขั้นสูง

– มีการใช้นวัตกรรมด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

– มุ่งเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ

– บูรณาการเทคโนโลยีขั้นสูง เช่น AI และ Machine Learning

– การเรียนรู้มีความยืดหยุ่นตามความต้องการของผู้เรียน

 

ประเภทของนวัตกรรมทางการศึกษา

 

นวัตกรรมทางการศึกษาแบ่งได้เป็น 3 ประเภทหลัก:

 

1. นวัตกรรมด้านสื่อการสอน

– สื่อการสอนที่จับต้องได้

– แบบฝึก หนังสืออิเล็กทรอนิกส์

– สื่อมัลติมีเดียและวิดีโอรูปแบบต่างๆ

– ทรัพยากรการเรียนรู้ตลอดชีวิต

– การจัดการเรียนรู้แบบเปิดสำหรับมวลชน

– Metaverse และเทคโนโลยีใหม่ๆ

 

2. นวัตกรรมด้านวิธีการ

– วิธีสอนและเทคนิคการสอน

– เทคนิคการบริหารจัดการ

– กลยุทธ์การสอน

– แบบจำลองการสอน

 

3. นวัตกรรมด้านหลักสูตร

– หลักสูตรฝึกอบรม

– หลักสูตรสถานศึกษา

– หลักสูตรท้องถิ่น

– หลักสูตรพัฒนา Reskill ต่างๆ

 

### สื่อสมัยใหม่ (New Media)

 

ลักษณะของสื่อสมัยใหม่:

 

1. การหลอมรวมสื่อ

– สื่อดั้งเดิมถูกหลอมรวมด้วยระบบอินเทอร์เน็ต

– รวมภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว เสียง และข้อมูลต่างๆ

– ข้อมูลถูกจัดเก็บในระบบคลาวด์

– เป็นคลังความรู้ให้ผู้เรียนสืบค้น

 

2. คุณลักษณะสำคัญ

– เป็นการสื่อสารแบบสองทาง

– มีปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้สอนและผู้เรียน

– เข้าถึงง่ายและแพร่กระจายข้อมูลได้อย่างทั่วถึง

– สนับสนุนการเรียนรู้ตลอดชีวิต

– บูรณาการระหว่างสื่อ รายวิชา และทักษะชีวิต

– สร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้

– พกพาสะดวกผ่านอุปกรณ์สมาร์ทโฟน

 

3. บทบาทของสื่อสมัยใหม่

– เชื่อมโยงองค์ความรู้

– สร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้

– ตอบสนองความแตกต่างระหว่างบุคคล

– ส่งเสริมการมีปฏิสัมพันธ์และการเรียนรู้ร่วมกัน

– ลดต้นทุนในการดำเนินการ

– อำนวยความสะดวกในชีวิตประจำวัน

 

### พัฒนาการของการจัดการเรียนการสอนด้วยเทคโนโลยี

 

1. Web-Based Instruction

– การจัดการเรียนการสอนผ่านเว็บ

 

2. Computer Assisted Instruction (CAI)

– การใช้คอมพิวเตอร์ช่วยสอนในรูปแบบออนไลน์

 

3. Open Educational Resources (OER)

– ทรัพยากรการเรียนรู้แบบเปิด

– เข้าถึงข้อมูลได้อย่างกว้างขวาง

 

4. E-learning และ Learning Management System (LMS)

– ระบบการจัดการเรียนการสอนออนไลน์

– เทียบเคียงกับการเรียนการสอนปกติ

 

5. Hybrid/Blended Learning

– ผสมผสานการเรียนการสอนแบบปกติกับออนไลน์

 

6. MOOC (Massive Open Online Course)

– การเรียนรู้ระบบเปิดสำหรับมวลชน

 

7. SPOC (Small Private Online Course)

– การเรียนรู้ออนไลน์สำหรับกลุ่มเป้าหมายเฉพาะ

 

รูปแบบการจัดการเรียนการสอน:

 

1. Instructor-Paced

– ผู้สอนกำหนดระยะเวลาการเรียนที่แน่นอน

 

2. Self-Paced

– ผู้เรียนมีอิสระในการเรียนรู้อย่างยืดหยุ่น

 

– สอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน

 

6. การดูแลรักษาและปรับปรุงสื่อให้ทันสมัยอยู่เสมอ เนื่องจากโลกแห่งเทคโนโลยีมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว สื่อจึงต้องได้รับการพัฒนาให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว

 

7. การให้ความสำคัญกับลิขสิทธิ์และจริยธรรมในการนำข้อมูลจากแหล่งต่างๆ มาใช้ ต้องระมัดระวังเรื่องการคัดลอกและละเมิดลิขสิทธิ์ รวมถึงความเหมาะสมของเนื้อหาที่จะนำมาใช้สอน

 

8. การประเมินคุณภาพของสื่ออย่างต่อเนื่อง โดยอาศัยกระบวนการประเมินทั้งจากผู้เชี่ยวชาญ ครูผู้สอน และผู้เรียนที่เป็นผู้ใช้จริง เพื่อนำข้อมูลมาปรับปรุงและพัฒนาสื่อให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

 

นอกจากนี้ ในบทเรียนต่อไปจะกล่าวถึงเรื่องของปัญญาประดิษฐ์หรือ AI ในรายละเอียด ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่มีบทบาทสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงการเรียนการสอนในอนาคต รวมถึงการประยุกต์ใช้ระบบ AI ในกระบวนการต่างๆ เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษา